کاپوتاژ خودرو چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
سفر با خودروی شخصی به کشورهای خارجی، تجربهای هیجانانگیز و به یادماندنی است. اما برای تحقق این امر، نیاز به انجام مراحلی قانونی دارید که یکی از مهمترین آنها، کاپوتاژ خودرو است. در این مقاله، به طور جامع به بررسی کاپوتاژ خودرو، شرایط و مدارک مورد نیاز، مراحل انجام آن، هزینهها و نکات مهم مرتبط با آن میپردازیم.
تعریف کاپوتاژ (Cabotage) و اهمیت آن
کاپوتاژ در لغت به معنای «حق کشتیرانی در سواحل یک کشور» است، اما در اصطلاح گمرکی، به معنای اجازه عبور موقت خودرو از مرزهای یک کشور به کشور دیگر، با هدف گردشگری یا انجام امور شخصی است. به عبارت دیگر، کاپوتاژ به شما این امکان را میدهد که با خودروی شخصی خود، به طور قانونی وارد کشور دیگری شوید و در آن رانندگی کنید.
اهمیت کاپوتاژ از این جهت است که بدون آن، اجازه ورود خودروی شما به کشور مقصد داده نمیشود و در صورت ورود غیرقانونی، با جریمه و توقیف خودرو مواجه خواهید شد.
برگه کاپوتاژ و اظهارنامه کاپوتاژ چیست؟
برگه کاپوتاژ: سندی است که توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران صادر میشود و به شما اجازه میدهد تا خودروی خود را به طور موقت از کشور خارج کنید.
اظهارنامه کاپوتاژ: فرمی است که در گمرک تکمیل میشود و اطلاعات مربوط به خودرو، مالک و راننده، و همچنین هدف از سفر و مدت اقامت در کشور مقصد در آن درج میشود.
تفاوت کاپوتاژ خودرو و کرانهبری کالا
کاپوتاژ خودرو، همانطور که گفته شد، مربوط به عبور موقت خودروهای شخصی از مرزها است. در حالی که کرانهبری کالا، به حمل و نقل کالا بین بنادر یک کشور با استفاده از کشتی یا سایر وسایل حمل و نقل دریایی اطلاق میشود.
مفهوم پلاک بینالمللی (ترانزیت) و گواهینامه بینالمللی رانندگی
پلاک بینالمللی (ترانزیت): پلاکی است که به طور موقت بر روی خودرو نصب میشود و نشان میدهد که خودرو دارای مجوز تردد در کشورهای خارجی است. این پلاک معمولاً دارای حروف اختصاری IR و یک شماره سریال است.
گواهینامه بینالمللی رانندگی: ترجمه رسمی گواهینامه رانندگی ملی شما به زبانهای بینالمللی است و به شما اجازه میدهد تا در کشورهای خارجی رانندگی کنید. البته، برخی کشورها گواهینامه رانندگی ملی شما را نیز میپذیرند، اما داشتن گواهینامه بینالمللی، ریسک بروز مشکلات احتمالی را کاهش میدهد.
شرایط و قوانین لازم برای کاپوتاژ خودرو
برای دریافت کاپوتاژ خودرو، باید شرایط و قوانین زیر را داشته باشید:
چه نوع خودروهایی کاپوتاژ میشوند؟ (محدودیتها و الزامات)
به طور کلی، خودروهای سواری شخصی، ون و برخی از خودروهای باری سبک، امکان کاپوتاژ دارند. اما خودروهای سنگین، اتوبوسها و خودروهای با کاربری خاص، معمولاً مشمول کاپوتاژ نمیشوند. همچنین، خودرو باید دارای شرایط فنی مناسب باشد و معاینه فنی معتبر داشته باشد.
شرایط مالک و راننده خودرو برای دریافت کاپوتاژ
مالک خودرو باید دارای اهلیت قانونی باشد و مدارک مالکیت خودرو به نام او باشد. راننده خودرو نیز باید دارای گواهینامه رانندگی معتبر (ملی یا بینالمللی) باشد و از نظر قانونی، منعی برای خروج از کشور نداشته باشد.
قوانین و مقررات گمرکی مربوط به کاپوتاژ خودرو
برای کاپوتاژ خودرو، باید قوانین و مقررات گمرکی مربوطه را رعایت کنید. از جمله این قوانین میتوان به ارائه اظهارنامه کاپوتاژ، پرداخت هزینهها و عوارض گمرکی، و رعایت مقررات مربوط به ورود و خروج کالا اشاره کرد.
قوانین کاپوتاژ خودرو در مناطق آزاد
کاپوتاژ خودرو در مناطق آزاد نیز تابع قوانین و مقررات خاصی است. به طور کلی، خودروهایی که در مناطق آزاد تردد میکنند، برای خروج از این مناطق و ورود به سایر نقاط کشور، نیاز به انجام تشریفات گمرکی و دریافت مجوزهای لازم دارند.
مدارک مورد نیاز برای دریافت کاپوتاژ خودرو و پلاک بینالمللی
برای دریافت کاپوتاژ خودرو و پلاک بینالمللی، باید مدارک زیر را تهیه کنید:
مدارک شناسایی مالک و سند مالکیت خودرو
* اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه مالک خودرو
* اصل و کپی سند مالکیت خودرو (برگ سبز یا سند قطعی)
مدارک لازم جهت اخذ گواهینامه رانندگی بینالمللی
* اصل و کپی گواهینامه رانندگی ملی
* یک قطعه عکس پرسنلی
* اصل و کپی پاسپورت
* پرداخت هزینه صدور گواهینامه
مدارک لازم برای دریافت پلاک ترانزیت
* اصل و کپی مدارک شناسایی مالک خودرو
* اصل و کپی سند مالکیت خودرو
* اصل و کپی گواهینامه رانندگی (ملی یا بینالمللی)
* اصل و کپی بیمه نامه شخص ثالث
* پرداخت هزینه صدور پلاک
سایر مدارک و مجوزهای ضروری (مانند معاینه فنی)
* اصل و کپی معاینه فنی معتبر خودرو
* فرم درخواست کاپوتاژ
* سایر مدارک و مجوزهای مورد نیاز، بر اساس قوانین و مقررات گمرکی
مراحل گام به گام دریافت کاپوتاژ خودرو
برای دریافت کاپوتاژ خودرو، باید مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:
مراجعه به گمرک و تنظیم اظهارنامه کاپوتاژ
ابتدا باید به یکی از گمرکهای مجاز برای انجام تشریفات کاپوتاژ خودرو مراجعه کنید و فرم اظهارنامه کاپوتاژ را تکمیل کنید. در این فرم، باید اطلاعات مربوط به خودرو، مالک و راننده، و همچنین هدف از سفر و مدت اقامت در کشور مقصد را به طور دقیق وارد کنید.
معاینه و ارزیابی خودرو توسط کارشناسان گمرک
پس از تکمیل اظهارنامه، خودرو شما توسط کارشناسان گمرک معاینه و ارزیابی میشود. در این مرحله، کارشناسان گمرک، وضعیت فنی خودرو، اصالت مدارک و سایر موارد مربوطه را بررسی میکنند.
دریافت گواهینامه رانندگی بینالمللی (در صورت نیاز)
در صورتی که قصد دارید در کشور مقصد رانندگی کنید و گواهینامه رانندگی ملی شما در آن کشور معتبر نیست، باید نسبت به دریافت گواهینامه رانندگی بینالمللی اقدام کنید. برای این منظور، میتوانید به یکی از دفاتر کانون جهانگردی و اتومبیلرانی مراجعه کنید.
دریافت پلاک بینالمللی خودرو (در صورت نیاز)
پس از انجام مراحل فوق، میتوانید نسبت به دریافت پلاک بینالمللی خودرو اقدام کنید. برای این منظور، باید مدارک مورد نیاز را به گمرک ارائه دهید و هزینههای مربوطه را پرداخت کنید.
پرداخت هزینهها و عوارض مربوطه
برای دریافت کاپوتاژ خودرو و پلاک بینالمللی، باید هزینهها و عوارض مربوطه را پرداخت کنید. این هزینهها شامل هزینه صدور برگه کاپوتاژ، هزینه صدور پلاک بینالمللی، هزینه صدور گواهینامه رانندگی بینالمللی و سایر هزینههای احتمالی است.
مراکز مجاز برای انجام تشریفات کاپوتاژ خودرو (آدرس و اطلاعات تماس)
تشریفات کاپوتاژ خودرو فقط در گمرکهای مجاز انجام میشود. برای اطلاع از آدرس و اطلاعات تماس این گمرکها، میتوانید به وبسایت گمرک جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنید.
هزینه کاپوتاژ خودرو و پلاک بینالمللی در سال 1403-1404
هزینه کاپوتاژ خودرو و پلاک بینالمللی، بسته به نوع خودرو، مدت اعتبار کاپوتاژ و سایر عوامل، متفاوت است. در ادامه، به بررسی جزئیات این هزینهها میپردازیم:
جزئیات هزینههای صدور برگه کاپوتاژ
هزینه صدور برگه کاپوتاژ، معمولاً مبلغ ثابتی است که توسط گمرک تعیین میشود. این هزینه، بسته به نوع خودرو و مدت اعتبار کاپوتاژ، متغیر است.
هزینه دریافت پلاک بینالمللی (پلاک ترانزیت)
هزینه دریافت پلاک بینالمللی (پلاک ترانزیت) نیز مبلغ ثابتی است که توسط گمرک تعیین میشود. این هزینه، شامل هزینه صدور پلاک و هزینه نصب آن بر روی خودرو است.
هزینه دریافت گواهینامه رانندگی بینالمللی
هزینه دریافت گواهینامه رانندگی بینالمللی، توسط کانون جهانگردی و اتومبیلرانی تعیین میشود. این هزینه، شامل هزینه صدور گواهینامه و هزینه ترجمه گواهینامه رانندگی ملی است.
سایر هزینههای احتمالی (عوارض خروج، بیمه و…)
علاوه بر هزینههای فوق، ممکن است هزینههای دیگری نیز برای کاپوتاژ خودرو و سفر به کشورهای خارجی وجود داشته باشد. از جمله این هزینهها میتوان به عوارض خروج از کشور، هزینه بیمه شخص ثالث بینالمللی و بیمه بدنه، و هزینه ویزا اشاره کرد.
عوامل موثر بر هزینه کاپوتاژ و نحوه بهروزرسانی قیمتها
هزینه کاپوتاژ خودرو، تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. از جمله این عوامل میتوان به نرخ ارز، قوانین و مقررات گمرکی، و سیاستهای دولت اشاره کرد. برای اطلاع از آخرین قیمتها، میتوانید به وبسایت گمرک جمهوری اسلامی ایران یا کانون جهانگردی و اتومبیلرانی مراجعه کنید.
مدت اعتبار کاپوتاژ خودرو و نحوه تمدید آن
مدت اعتبار کاپوتاژ خودرو، معمولاً یک سال است. اما در صورت نیاز، میتوانید نسبت به تمدید آن اقدام کنید.
حداکثر مدت زمان اعتبار برگه کاپوتاژ
حداکثر مدت زمان اعتبار برگه کاپوتاژ، معمولاً یک سال است و پس از آن، باید نسبت به تمدید آن اقدام کنید.
مراحل و مدارک لازم برای تمدید کاپوتاژ خودرو
برای تمدید کاپوتاژ خودرو، باید مراحل زیر را انجام دهید:
* مراجعه به گمرک
* ارائه مدارک مورد نیاز (مانند برگه کاپوتاژ قبلی، سند مالکیت خودرو و مدارک شناسایی)
* پرداخت هزینههای مربوطه
کشورهای پذیرنده کاپوتاژ خودروی ایران
بسیاری از کشورهای جهان، کاپوتاژ خودروی ایران را میپذیرند. اما قبل از سفر، باید از شرایط و قوانین مربوط به ورود خودرو به کشور مقصد، اطلاع حاصل کنید.
لیست کشورهای اصلی و شرایط ویژه آنها
از جمله کشورهایی که کاپوتاژ خودروی ایران را میپذیرند، میتوان به ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، عراق، پاکستان و برخی از کشورهای اروپایی اشاره کرد. هر یک از این کشورها، شرایط و قوانین خاصی برای ورود خودرو دارند که قبل از سفر، باید از آنها اطلاع حاصل کنید.
نکات سفر با خودروی کاپوتاژ شده به ترکیه، ارمنستان، عراق و سایر کشورهای همسایه
هنگام سفر با خودروی کاپوتاژ شده به کشورهای همسایه، باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
* رعایت قوانین و مقررات رانندگی در کشور مقصد
* همراه داشتن مدارک مورد نیاز (مانند گواهینامه رانندگی، بیمه نامه و مدارک خودرو)
* اطلاع از شرایط آب و هوایی و وضعیت جادهها
* بررسی وضعیت فنی خودرو قبل از سفر
مزایا و معایب کاپوتاژ خودرو برای سفرهای خارجی
کاپوتاژ خودرو، مزایا و معایب خاص خود را دارد. در ادامه، به بررسی این مزایا و معایب میپردازیم:
مزایای کاپوتاژ خودرو (راحتی سفر، صرفهجویی در هزینه و…)
از جمله مزایای کاپوتاژ خودرو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* راحتی و آسایش در سفر
* صرفهجویی در هزینههای حمل و نقل
* امکان بازدید از مناطق دورافتاده و بکر
* استقلال در برنامهریزی سفر
چالشها و معایب احتمالی کاپوتاژ
از جمله معایب احتمالی کاپوتاژ خودرو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* هزینههای مربوط به کاپوتاژ و پلاک بینالمللی
* نیاز به رعایت قوانین و مقررات گمرکی
* مسئولیت حفظ و نگهداری خودرو در طول سفر
* احتمال بروز مشکلات فنی در طول سفر
نکات مهم و توصیههای کاربردی قبل از کاپوتاژ
قبل از اقدام به کاپوتاژ خودرو، بهتر است نکات زیر را در نظر داشته باشید:
بررسی وضعیت فنی خودرو قبل از سفر بینالمللی
قبل از سفر، حتماً وضعیت فنی خودرو خود را به طور کامل بررسی کنید و از سلامت آن اطمینان حاصل کنید. این کار، از بروز مشکلات احتمالی در طول سفر جلوگیری میکند.
اهمیت بیمه شخص ثالث بینالمللی و بیمه بدنه
قبل از سفر، حتماً نسبت به تهیه بیمه شخص ثالث بینالمللی و بیمه بدنه اقدام کنید. این بیمهها، در صورت بروز حادثه، خسارات مالی و جانی شما را جبران میکنند.
آشنایی با قوانین و مقررات رانندگی در کشورهای مقصد
قبل از سفر، حتماً با قوانین و مقررات رانندگی در کشورهای مقصد آشنا شوید. این کار، از بروز تخلفات رانندگی و جریمههای احتمالی جلوگیری میکند.
آیا امکان انتقال پلاک ترانزیت خودرو شخصی وجود دارد؟
خیر، امکان انتقال پلاک ترانزیت خودرو شخصی به شخص دیگر وجود ندارد. پلاک ترانزیت به نام مالک خودرو صادر میشود و فقط برای همان خودرو قابل استفاده است.
پاسخ به سوال «آیا باید مالک ماشین و راننده یک نفر باشد؟«
خیر، الزامی نیست که مالک خودرو و راننده یک نفر باشند. اما راننده باید دارای گواهینامه رانندگی معتبر و اجازه رانندگی با خودروی مورد نظر را داشته باشد.
پرسش و پاسخ (FAQ)
سؤالات متداول در مورد کاپوتاژ خودرو:
آیا کاپوتاژ برای همه خودروها امکانپذیر است؟
خیر، کاپوتاژ برای همه خودروها امکانپذیر نیست. خودروهای سواری شخصی، ون و برخی از خودروهای باری سبک، امکان کاپوتاژ دارند.
آیا بدون پلاک بینالمللی میتوان خودرو را کاپوتاژ کرد؟
خیر، برای تردد در کشورهای خارجی، داشتن پلاک بینالمللی الزامی است.
آیا کاپوتاژ برای سفر زمینی به کشورهای همسایه ضروری است؟
بله، کاپوتاژ برای سفر زمینی با خودروی شخصی به کشورهای همسایه ضروری است.
مدت زمان لازم برای انجام مراحل کاپوتاژ چقدر است؟
مدت زمان لازم برای انجام مراحل کاپوتاژ، بسته به شرایط و شلوغی گمرک، متفاوت است. اما به طور معمول، این مراحل بین یک تا سه روز کاری زمان میبرد.
آیا میتوان برگه کاپوتاژ را تمدید کرد؟
بله، در صورت نیاز، میتوان برگه کاپوتاژ را تمدید کرد.
اگر اعتبار کاپوتاژ تمام شود، چه اتفاقی میافتد؟
در صورت اتمام اعتبار کاپوتاژ، باید نسبت به تمدید آن اقدام کنید. در غیر این صورت، اجازه تردد با خودرو در کشورهای خارجی را نخواهید داشت.
چه کشورهایی کاپوتاژ ایران را نمیپذیرند؟
اطلاعات دقیقی در مورد کشورهایی که کاپوتاژ ایران را نمیپذیرند در دسترس نیست. برای اطلاع از این موضوع، باید به سفارت یا کنسولگری کشور مورد نظر مراجعه کنید.
آیا میتوانم خودروی کاپوتاژ شده را در کشور مقصد بفروشم؟
خیر، فروش خودروی کاپوتاژ شده در کشور مقصد، غیرقانونی است.
آیا کاپوتاژ فقط برای خودروهای شخصی است یا شامل کامیونها هم میشود؟
کاپوتاژ بیشتر برای خودروهای شخصی کاربرد دارد، اما برخی از کامیونها نیز میتوانند کاپوتاژ شوند.
تفاوت پلاک بینالمللی با پلاک ملی چیست؟
پلاک بینالمللی، پلاکی است که به طور موقت بر روی خودرو نصب میشود و نشان میدهد که خودرو دارای مجوز تردد در کشورهای خارجی است. در حالی که پلاک ملی، پلاکی است که به طور دائم بر روی خودرو نصب میشود و نشاندهنده هویت خودرو در کشور است.
چگونه میتوان هزینه کاپوتاژ را به صورت آنلاین پرداخت کرد؟
در حال حاضر، امکان پرداخت آنلاین هزینه کاپوتاژ در تمامی گمرکها وجود ندارد. برای اطلاع از این موضوع، باید به وبسایت گمرک جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنید.
آیا کاپوتاژ برای کالاهای تجاری هم کاربرد دارد؟
کاپوتاژ بیشتر برای خودروهای شخصی کاربرد دارد، اما در برخی موارد، برای کالاهای تجاری نیز کاربرد دارد.
کدام گمرکها برای کاپوتاژ خودرو مجاز هستند؟
برای اطلاع از گمرکهای مجاز برای کاپوتاژ خودرو، میتوانید به وبسایت گمرک جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنید.
آیا باید حتماً گواهینامه بینالمللی داشته باشیم؟
داشتن گواهینامه بینالمللی برای رانندگی در برخی از کشورها الزامی است. برای اطلاع از این موضوع، باید به قوانین و مقررات رانندگی در کشور مورد نظر مراجعه کنید.
آیا برای سفر به منطقه آزاد هم کاپوتاژ لازم است؟
برای سفر با خودرو به برخی از مناطق آزاد، نیاز به انجام تشریفات گمرکی و دریافت مجوزهای لازم دارید.
آیا میتوان مقصد کاپوتاژ را تغییر داد؟
تغییر مقصد کاپوتاژ، تابع قوانین و مقررات گمرکی است. برای اطلاع از این موضوع، باید به گمرک مراجعه کنید.
نحوه دریافت دفترچه بینالمللی چگونه است؟
برای دریافت دفترچه بینالمللی (کارنه دو پاساژ)، باید به کانون جهانگردی و اتومبیلرانی مراجعه کنید.
آیا برای موتور سیکلت نیز کاپوتاژ لازم است؟
بله، برای خروج موتور سیکلت از کشور و تردد در کشورهای خارجی، نیاز به کاپوتاژ دارید.
در صورت گم شدن برگه کاپوتاژ چه باید کرد؟
در صورت گم شدن برگه کاپوتاژ، باید به گمرک مراجعه کنید و نسبت به دریافت المثنی آن اقدام کنید.
آیا ماشینهای لیزینگی یا اجارهای را میتوان کاپوتاژ کرد؟
کاپوتاژ ماشینهای لیزینگی یا اجارهای، تابع شرایط و قوانین خاصی است. برای اطلاع از این موضوع، باید به شرکت لیزینگ یا اجاره خودرو مراجعه کنید.